Loskomen van je dieetmentaliteit

In mijn blogs heb ik het vaak over dieetcultuur: een systeem van overtuigingen waarin dun zijn wordt vereerd en gelijk wordt gesteld met gezondheid en 'morele deugd'. Gewichtsverlies wordt binnen dieetcultuur gepromoot als manier om een hogere status te verkrijgen, ook al blijkt duidelijk uit onderzoek dat bijna niemand dit gewichtsverlies in stand kan houden. Verder wordt bepaalde voeding als ‘slecht’ gezien, terwijl andere voeding als 'goed' wordt gezien, en worden mensen die niet voldoen aan het ideaalplaatje onderdrukt.

Hoe verhoudt dieetcultuur zich tot dieetmentaliteit?

Deze dieetcultuur leidt tot dieetmentaliteit, een soort verinnerlijking van die dieetcultuur: het is niet alleen om ons heen, maar we hebben het omarmd en het stuurt onze eigen gedachten, emoties en gedragingen. We denken bijvoorbeeld kritische en negatieve gedachten over ons lijf (‘kijk nou eens naar die flubberarmen!’, of ‘wat een lelijke buik heb ik toch’), en voelen ons vervolgens (en dat is logisch) slecht, bijvoorbeeld boos of verdrietig. Vervolgens gedragen we ons op manieren die we gewend zijn geraakt: we gaan weer op een nieuw dieet, we gaan vol tegenzin maar weer naar de sportschool, en we doen aan bodychecken: op de weegschaal staan, in je vetrolletjes knijpen, afkeurend naar jezelf in de spiegel kijken (of deze juist vermijden). Het houdt onze dieetmentaliteit allemaal in stand.

Loslaten van dieetmentaliteit

Veel mensen willen eigenlijk wel af van deze dieetmentaliteit, omdat ze denken dat ze zonder gelukkiger zouden kunnen zijn. Veel mensen voelen zich wat opgesloten binnen hun eigen dieetmentaliteit, met alle regels en verboden. Maar als je opgegroeid bent binnen dieetcultuur, en al weet ik veel hoe lang een dieetmentaliteit hebt, dan is dit lastig. En spannend: want als je die controle loslaat, wat dan?

Ik hoor deze twijfel vaak in mijn praktijk, en sommige mensen komen er maar moeilijk uit. Ze willen wel loskomen van hun dieetmentaliteit en van dieetcultuur, maar jeetje, dat is makkelijker gezegd dan gedaan! En dat IS ook zo. Dat is helemaal niet makkelijk. Want we hebben allerlei gedachten in ons hoofd over hoe het is als we dunner zouden zijn. Hoe dat ons leven beter zou maken.

Vaak doe ik dan onderstaande oefening met hen. En die wil ik nu ook graag aan jou laten zien, zodat jij er eventueel ook je voordeel mee kunt doen.

Oefening: objectiever kijken naar dieetcultuur en dieetmentaliteit

Ga voor jezelf eens na:

• Wat heeft mijn dieetmentaliteit me in de afgelopen jaren opgeleverd?
• En wat heeft het me gekost?
• Wat is mijn relatie geweest met afvallen, diëten, eten?
• Waar ben ik bang voor als ik zou stoppen met diëten/proberen controle te krijgen over wat ik eet?
• Wat zou er dan gebeuren?
• Wat zijn eigenlijk de redenen dat ik wil afvallen?

Pak dan eens (als je er 1 hebt) een foto van jezelf van toen je dunner was dan je nu bent. Of neem een periode in je hoofd wanneer je veel was afgevallen. Schrijf dan eens op hoe je leven er toen uitzag:

• Was je gelukkiger toen dan je nu bent?
• In hoeverre voelde je je gezonder?
• Hoe was het met je stressniveau, was dat hoger, gelijk aan, of lager dan het nu is?
• Wat was je relatie met eten?
• In hoeverre was het moeilijk om dat gewicht vast te houden, wat moest je daar voor doen of laten? Hoe voelde dat?
• In hoeverre was je tevreden met je lijf en je gewicht?
• Hoe was je sociale leven op dat moment?
• Wat gebeurde er na een poosje: bleef je op dit gewicht? Wat is er veranderd ten opzichte van nu?

Probeer dan een conclusie te trekken over wat dieetcultuur en dieetmentaliteit je hebben gekost en wat ze je hebben opgeleverd.

Wil je de uitkomsten van deze oefening met me delen? Ik hoor het graag!