Eetbuien

Heb je oncontroleerbare eetbuien? Heb je het gevoel dat je de hele bak Ben en Jerry’s en de hele zak chips in 1 keer leeg MOET eten? En besluit je daarna ‘dit nooit meer, vanaf morgen ga ik ECHT gezond eten en afvallen’?

Ik snap het. Jarenlang heb ik ook in dit patroon vast gezeten: of ik deed ‘goed mijn best’ (lees: at ik weinig zodat ik af zou vallen), of ik at alles wat los en vast zat, tot het op was, of totdat ik het weggooide met afwasmiddel erover zodat ik het niet meer uit de vuilnisbak zou halen. Want 1 ding was duidelijk: ik kon mezelf niet vertrouwen als het om eten ging.

Rol van wilskracht

Vaak denken we bij eetbuien: ik moet gewoon wat meer wilskracht tonen. Ik dacht oprecht dat er iets mis was met mij: als iedereen gewoon op gewicht kon blijven of kon afvallen, waarom lukte het mij dan niet om blijvend op een lager gewicht te komen? Wat was er mis met mijn wilskracht? Afvallen lukte op zich prima, ik ben denk ik een keer of 10 tussen de 2 en 20 kilo afgevallen. Maar het kwam er altijd weer aan. Met extra’s. Dus dan ging ik weer op een nieuw dieet. Omdat ik hier geen reclame wil maken voor diëten zal ik ze niet noemen, maar geloof me: alle bekende diëten heb ik geprobeerd, vaak verschillende keren. En ik had op zich genoeg wilskracht: ik studeerde, en werkte, en behaalde allemaal mijlpalen. Alleen op het gebied van lijnen leek mijn wilskracht 'stuk'.

Effectiviteit van lijnen

Zelfs toen ik al jarenlang als psycholoog aan het werk was, en kennis had van verschillende psychologische theorieën over eten, bleef ik lijnen en op een negatieve manier naar mezelf kijken. Zo erg was ik ervan overtuigd dat het probleem van ‘niet blijvend kunnen afvallen’ aan mij lag. Ik ging zelfs Voeding en Diëtetiek studeren om meer inzichten te krijgen waarmee ik afvallen effectiever kon maken. En het is ook zo dat veel psychologen en diëtisten kijken naar eetbuien als iets dat men ‘onder controle’ moet kunnen krijgen en dat lijnen op zich best effectief kan zijn. Veel behandelingen zijn daar ook op gericht, en eetbuien worden gezien als iets abnormaals. Het idee is dan vaak dat wanneer je de (emotionele) problemen die eetbuien zouden veroorzaken oplost, de eetbuien ook verdwijnen. Maar wat ik ook deed: de eetbuien verdwenen niet. Zo bleef ik doormodderen, me steeds slechter over mezelf voelend.

Health at every size en intuïtief eten

Totdat ik stuitte op de website van Isabel Foxen-Duke (https://isabelfoxenduke.com). Zij had het over 'intuïtief eten' en over 'Health at Every Size'. Wat ik leerde was dat eetbuien een natuurlijke en normale reactie zijn op diëten. Als je een dieet volgt om af te vallen dan ontzeg je je lijf vaak juist dat wat het nodig heeft. Je lijf reageert daarop door juist te gaan vragen om meer voedsel: hongerhormoon wordt meer losgelaten en verzadigingshormoon minder. Gevolg? Oncontroleerbare eetbuien. Je eigen schuld? Gebrek aan wilskracht? Dat lijkt me niet!

Inmiddels is hier ook veel onderzoek naar gedaan, waar steeds opnieuw uit komt: eetbuien zijn een symptoom van diëten. Voor meer informatie hierover verwijs ik je graag naar het boek ‘Intuitive eating’ (en dan vooral de 4e editie) van Evelyn Tribole en Elyse Reisch, naar ‘Body respect’ van Lindo Bacon en Lucy Aphramor, of naar ‘Anti-diet’ van Christy Harrison. En uiteraard naar mijn eigen boek 'Bite me', dat hier ook op ingaat.

En voor mij bleken deze bronnen gelukkig inderdaad een weg uit mijn eigen eetbuien: doordat ik me ging bekwamen in intuïtief eten en mijn eigen lichaam leerde waarderen zoals het was heb ik geen eetbuien meer. Ik geniet oprecht van eten, en maak me niet druk als ik uit eten ga. Ik mag gewoon bestellen waar ik zin in heb, zonder schuldgevoel achteraf. Ik heb energie en ruimte in mijn hoofd voor belangrijke dingen. Chocoladekoekjes roepen me niet meer uit het keukenkastje, om of in mijn maag, of in de vuilnisbak te belanden. Ik ben vrij als het om eten gaat. En ik waardeer mijn lijf zoals het is.

Intuïtief eten is een proces

Was dit makkelijk? Nee, het was een heel proces om de gedachten en gedragingen van 35 jaar lijnen af te leren. En bij tijden is het nog steeds moeilijk om niet terug te vallen in oude gedachtenpatronen. We leven tenslotte ook allemaal in een maatschappij waarin we voortdurend bekritiseerd worden om hoe we eruit zien en hoeveel we wegen. We worden met dieetadvertenties om onze oren geslagen op tv en social media. En dat heeft zo zijn effect op ons: we blijven ervan overtuigd dat ons lijf iets is om te veranderen, en dat het volgende dieet wel gaat werken.

Maar helaas klopt dat niet: er is geen dieet waar een groot deel van de mensen blijvend gewicht mee kan verliezen. En jouw lijf is een goed lijf, ongeacht of je misschien een bepaalde aandoening hebt. Gezondheid zit veel meer in gezonde gewoontes dan in afvallen.