Eetbuien en emotie-eten

Er is vaak wat onduidelijkheid omtrent eetbuien en waardoor deze precies veroorzaakt worden. Daar wil ik in dit blog graag meer informatie over geven. En zoals de titel al stelt: dit gaat ook over emotie-eten, en wat dit precies is.

Ik heb het al veel mensen horen zeggen 'Ik ben een emotie-eter'. Vaak bedoelen mensen dan dat ze eetbuien hebben op het moment dat ze een bepaalde (meestal negatieve) emotie ervaren en hebben ze de indruk dat ze deze emotie 'weg-eten'. En dat kan natuurlijk, dat komt zeker voor. De valkuil is alleen dat mensen denken dat ze zullen stoppen met die eetbuien op het moment dat ze op een andere manier hebben leren omgaan met die emoties, bijvoorbeeld bij een coach of een psycholoog. Groot is dan de teleurstelling als dit niet zo blijkt te werken: de eetbuien komen nog steeds voor!

Dieetmentaliteit en lichamelijke restrictie

De reden dat deze eetbuien er nog steeds zijn is dat ze een directe en lichamelijke consequentie zijn van lijnen, en van een dieetmentaliteit. Laat me dit even uitleggen: als je lijnt dan eet je standaard minder dan je lijf nodig heeft, dit heet 'lichamelijke restrictie'. En dan komt setpoint, de marge van gewicht waar jouw lijf zich het prettigst voelt, om de hoek kijken: door te gaan dieten probeer je dus je lijf kunstmatig onder dit setpoint te krijgen. Hier komt je lijf tegen in opstand: het laat meer hongerhormonen los en vermindert de hoeveelheid van het verzadigingshormoon. Je wilt dus meer eten. Dit is het proces dat dus vooraf gaat aan eetbuien, want dat 'meer eten' gebeurt vaak helemaal niet op een heel gecontroleerde manier. Concluderend: lichamelijke restrictie, dus het echt minder eten, of het weglaten van bepaalde 'macronutrienten' (vet, koolhydraten of eiwitten) zorgt ervoor dat je lichaam deze tekorten snel aan wil vullen. Gevolg: eetbui.

Dieetmentaliteit en mentale restrictie

En dan is daar ook nog mentale restrictie: de mensen die hier veel aan doen zijn de mensen die zeggen 'joh, maar ik lijn helemaal niet. Ik eet alles'. En dat is objectief gezien ook zo. De gedachten bij dit eten zijn dan vaak alleen heel restrictief: 'ik zou dit eigenlijk niet moeten eten', 'ik zou eigenlijk nu voor een gezondere keuze moeten gaan', 'laat ik het maar snel allemaal opeten, voordat iemand het ziet', 'ik ga hier vast van aankomen'. Deze gedachten brengen allemaal spanning met zich mee, en zijn een teken dat er dan misschien geen sprake is van dieten, maar wel van een dieetmentaliteit. En je lijf is slim: ook als je alleen maar denkt aan minder eten, zonder het echt te doen, kan je lijf al anticiperen door op deze manier de (honger)hormonen af te geven. Dus ook deze manier van restrictie, en jezelf mentaal beperken heeft hetzelfde gevolg: eetbuien.

Restrictie en intuitief eten

Toen ik dit leerde was dit een echte eye-opener voor mij: ik deed voordat ik intuitief eten tegenkwam al jaren niet meer aan echte lichamelijke restrictie. Ik dacht dus ook 'maar ik ben helemaal niet aan het dieten, dit gaat niet echt over mij'. Maar die mentale-restrictie-gedachten had ik de hele dag, en ze steken nog steeds wel de kop op, want gedachten zijn nu eenmaal moeilijk uit te zetten. Met emotie-eten heeft dit al met al dus niet echt te maken. Stoppen met zowel de lichamelijke als mentale restrictie, en jezelf echt oprecht alle voeding toestaan die je wilt, zal een groot deel van de eetbuien stoppen.

Maar wat is dan de rol van emoties?

Eigenlijk hangen deze samen met de bovenstaande restricties: negatieve emoties worden opgeroepen als je eetbuien hebt (die dus worden veroorzaakt door de beperkingen die je jezelf lichamelijk en mentaal oplegt). Schaamte bijvoorbeeld, of een schuldgevoel, of angst om aan te komen. Door deze emoties komt het wel voor dat eetbuien bijvoorbeeld langer duren. Of dat ze heftiger worden: schaamte leidt tot meer restrictie en dat leidt weer tot meer eetbuien.

En hoe moeten we omgaan met emotie-eten?

Het kan natuurlijk zo zijn dat je, als je je slecht voelt, hebt geleerd om jezelf te troosten met eten. Dan is het vaak, naast stoppen met mentale restrictie waardoor eten zelf geen spanning/schaamte/schuldgevoel meer op hoeft te roepen, een kwestie van het normaliseren van emotie-eten. Iedereen doet het namelijk. Verveling is bijvoorbeeld een belangrijke reden voor veel mensen om eens lekker door te eten. Maar een heftiger emotie en daaropvolgend eten kan een teken zijn dat je bij jezelf even moet nagaan wat nu precies het probleem is dat je weg-eet. Wat is de reden voor de emotie? Voel je je naar omdat je ruzie hebt gehad met je partner? Dan is uitzoeken hoe je dit op kunt lossen misschien een effectievere manier om met deze emotie om te gaan. Of voel je je eenzaam? Dan kun je dit willen weg-eten, om deze nare emotie niet te hoeven voelen. Maar vaak is het dan beter om deze emotie wel echt goed te voelen, om ook te merken dat je dit aankunt, en de emotie doormaken misschien minder naar is dan je van tevoren bedacht. Overigens ligt hierbij mentale restrictie dan wel weer op de loer.. .

Hoe hou je mentale restrictie dan buiten de deur?

Belangrijk is dus om deze andere manieren van ergens mee omgaan niet toe te passen ZODAT je niet eet. Dus stel dat je op momenten dat je je verveelt besluit om te gaan wandelen, dan kun je altijd nog iets te eten meenemen voor TIJDENS de wandeling en daarvan te genieten. Eten waar je zin in hebt is namelijk geen probleem.

Kortom: eetbuien kunnen wel te maken hebben met emoties, maar emoties zijn niet perse de belangrijkste reden dat we eetbuien hebben. Restrictie is hier de belangrijkste aanstichter. Ingewikkeld verhaal? Dat snap ik. Ik help je graag om er meer chocola van te maken.