Dieetcultuur als conspiracy

Ik zat gisteren met een client een beetje te filosoferen over de druk die wij opgelegd krijgen en die we dan op een gegeven moment internaliseren, zodat we onszelf die druk blijven opleggen. En dat dan als volledige waarheid zien. Het resultaat is dan bijvoorbeeld heel praktisch dat we voor verschillende gebeurtenissen onszelf willen transformeren: we willen afvallen voordat we gaan trouwen, voordat het zomer wordt (bikinibody!) en nadat we zijn bevallen. Qua taal doen we ook iets interessants: een ‘zomerlijf’ hebben, of ‘je lijf terug willen’ als je bent bevallen. En met dat laatste bedoelen we dan niet dat ons lijf dan niet geen medebewoner meer heeft, maar dat het weer terug moet naar zijn oude staat. Wij stellen ons daar vragen bij, concludeerden client en ik. En dat is best tegendraads, omdat heel veel mensen zich middenin dieetcultuur bevinden en niet zo goed snappen waar we mee bezig zijn. En het dus net lijkt alsof we een soort 'conspiracy theorie' volgen, als mensen die zich los willen maken van dieetcultuur en met intuitief eten bezig zijn.

Wat is de dieetcultuur-conspiracy?

Maar eigenlijk is het andersom: eigenlijk zijn we met dieetcultuur juist beland in een soort conspiracy, een soort sekte die ons hele denken verandert. Dit wordt uiteraard aangestuurd door systemen die het goed doen binnen een dieetcultuur: bedrijven die heel veel geld verdienen door (en reclames zijn hier een heel sterk middel voor) mensen te laten denken dat ze nodig hebben wat er verkocht wordt. Zo kunnen ze mensen laten geloven dat ze iets mankeert, en dat bedrijf zus en zo daar nou net de oplossing voor heeft. Dat is, ook toen moderne middelen nog niet zo beschikbaar waren, al generaties het geval.

En ook (medische) wetenschap heeft zijn steentje bijgedragen aan de conspiracy, door samenhang ('een hoger BMI hangt samen met het meer voorkomen van bepaalde ziektes') te gaan interpreteren en uitleggen als oorzakelijk ('bepaalde ziektes worden veroorzaakt door een hoger BMI') en mensen bang te maken voor hun eigen lijf.

Dus, eigenlijk is de dieetcultuur de conspiracy. Maar omdat die al zo lang gaande is, en mensen al jarenlang geen twijfel hebben over aannames als 'dik is ongezond', en 'je moet afvallen om gezonder te worden', lijkt het alsof het andersom is. Eigenlijk alle mensen in je omgeving geloven nog steeds hetzelfde (‘dik zijn is ongezond, je moet dus afvallen als je bent aangekomen’, etc.) en jij vraagt je regelmatig af of jij dan misschien gek bent en of het wel klopt, die hele theorie omtrent intuitief eten en gewichtsneutraliteit.

Twee realiteiten

Ik ben iemand die een rotsvast vertrouwen heeft in wetenschap, dus ik vond het een heel gekke gewaarwording dat ik me buiten de wat dat betreft gebaande paden ging bewegen. Dus ik snap de twijfels die mensen hebben die hier voor het eerst mee in aanraking komen heel goed. Het blijft wat mij betreft vreemd om je te realiseren dat er zo eigenlijk twee realiteiten (dieetcultuur en anti-dieet) naast elkaar bestaan en kost het moeite om 24/7 te blijven geloven in de realiteit met, helaas is dat nog wel zo, de minste aanhangers.

Community

Het helpt als je wat dat betreft een gevoel van ‘community’ hebt: mensen die ook uit de dieetcultuur zijn gestapt. En die dit misschien al wat langer geleden hebben gedaan, zodat ze jou af en toe wat bij de hand kunnen nemen als je het lastig vindt om helemaal te geloven dat deze nieuwe werkelijkheid waar is en dat je daarnaar kunt en mag leven. Dat is dus wat ik graag wil creëren met deze website en mijn Instagram (inzichtineten): een community waarin zich mensen bevinden die uit dieetcultuur willen en iemand kunnen gebruiken die ze even bij de hand pakt. Kun jij zo iemand gebruiken?